Nie tylko pracownicy zatrudnieni na pełny etat korzystają z ochrony wynagrodzenia za pracę przed potrąceniami. Tak samo jest chroniona pensja pracowników zatrudnionych na część etatu. W ich przypadku przy realizacji potrąceń również należy stosować kodeksowe zasady, w tym zachowywać kwotę wolną od potrąceń. Jednak w odniesieniu do niepełnoetatowców obowiązuje kwota wolna w obniżonym wymiarze.
Wynagrodzenie pracownika podlega szerokiej ochronie przed potrąceniami. Pracodawca nie może bowiem dokonywać z niego potrąceń z dowolnego powodu i w nieokreślonej wysokości. Ogranicza go m.in. maksymalna wysokość potrącenia, jak i kwota wolna. Kwota wolna nie obowiązuje jedynie w przypadku potrąceń alimentacyjnych.
Podstawę do ustalenia kwot wolnych od potrąceń stanowi obowiązujące w danym roku kalendarzowym minimalne wynagrodzenie za pracę. W 2016 r. będzie ono wynosiło 1.850 zł, a w pierwszym roku pracy 1.480 zł.
W myśl art. 871 K.p. wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
- minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (a także składki zdrowotnej zgodnie ze stanowiskiem MPiPS) – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
- 75% wskazanego wynagrodzenia – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
- 90% wskazanego wynagrodzenia – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 K.p.
Kwoty wolne dotyczą też tzw. potrąceń dobrowolnych, dokonywanych na podstawie pisemnej zgody pracownika. W ich przypadku kwotą wolną od potrąceń jest:
- kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym była mowa wcześniej – przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy,
- 80% tej kwoty – przy potrącaniu innych należności (art. 91 K.p.).
wymiar czasu pracy | przy zastosowaniu podstawowych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek | przy zastosowaniu podstawowych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek | przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek | przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek |
100% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
1/4 | 393,58 zł | 342,17 zł | 398,62 zł | 347,17 zł |
1/2 | 711,34 zł | 664,34 zł | 716,34 zł | 669,34 zł |
3/4 | 1.033,52 zł | 986,52 zł | 1.038,52 zł | 991,52 zł |
75% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
1/4 | 295,19 zł | 256,63 zł | 298,97 zł | 260,38 zł |
1/2 | 533,51 zł | 498,26 zł | 537,26 zł | 502,01 zł |
3/4 | 775,14 zł | 739,89 zł | 778,89 zł | 743,64 zł |
90% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
1/4 | 354,22 zł | 307,95 zł | 358,76 zł | 312,45 zł |
1/2 | 640,21 zł | 597,91 zł | 644,71 zł | 602,41 zł |
3/4 | 930,17 zł | 887,87 zł | 934,67 zł | 892,37 zł |
80% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
1/4 | 314,86 zł | 273,74 zł | 318,90 zł | 277,74 zł |
1/2 | 569,07 zł | 531,47 zł | 573,07 zł | 535,47 zł |
3/4 | 826,82 zł | 789,22 zł | 830,82 zł | 793,22 zł |